12 april

Ik krijg een brief met een foto. De brief is van drie oude kameraden, met wie ik vijftig jaar geleden op school zat. De brief zegt dat ik op 11 november welkom ben in de school 'voor een babbel over het wel en wee van vroegere vrienden' en voor 'het ophalen van herinneringen'. Ik krijg ook 'een receptie, een rondleiding op het domein en een feestmaaltijd'. 'Onder meer', staat er nog bij, waarmee naar ik vermoed een misviering wordt bedoeld.

De foto toont vijf achter elkaar opgestelde in de hoogte oplopende rijen achttienjarigen, keurig in de kleren, sommige met stropdas, andere zonder. Die op de eerste rij zitten op een stoel, met gekruiste benen en armen de fotograaf ernstig tegemoet kijkend. Zij zijn de slimste jongens van de klas, meisjes bestonden niet in de school, zij mogen hun plaats op de ererij delen met diverse heren van onbestemde leeftijd van wie de meeste geen stropdas dragen maar wat de Engelsen treffend een dog collar noemen, ten teken van hun bijzondere status: dit zijn geen mijnheren, dit zijn eerwaarde heren.

Klik om te vergroten

De overige jongelui zijn staande te zien, zij het niet alle even goed. Met name de jongens in rij drie is weinig recht gedaan: van hen zie je niet veel meer dan het hoofd en net nog een stukje borst en schouder. Ook die op de vijfde en hoogste rij zijn iets minder prominent in beeld gebracht dan hun vrienden op rij vier.

Het tafereel straalt weinig vreugde uit, men speurt vergeefs naar enige levenlust, laat staan de gretigheid die hoort te horen bij de aanvang van het echte leven buiten de muren van de school. De overheersende tinten zijn grijs en zwart, het faux air van sérieux blijft steken in het vertrapte gras en in het hoog kwajongensgehalte van de meeste gefotografeerden, zoals ook het jongetje helemaal bovenaan in het midden van rij vijf, vlak naast de boom, je zou zeggen: een stand-in uit een lager leerjaar, in extremis van de speelplaats geplukt om een afwezige rijpere scholier te vervangen. 

Welke herinneringen aan de school wil ik op 11 november ophalen? Wil ik een rondleiding op het domein, waarvan de treurnis mij na vijftig jaar onverminderd toewaait in een melange van wierook en weilucht? Een heilige mis, nog een, nog een keer Spreek Geer, uw dienaar luistert?

Een babbel met de vrienden van vroeger zou me wel zinnen, ik zie menigeen op de foto met wie ik graag nog een boompje op wil zetten. Niet om te vragen wat ze nu doen: En wat doet gij nu?, zoals vijfentwintig jaar geleden, toen ik net zo'n brief kreeg en er wel op af ging, want net als ik doen zij allemaal inmiddels niet veel meer, dat krijg je na nog eens vijfentwintig jaar. Wel hoe het gaat met de vrouw, de kinderen, de kleinkindjes, met de gezondheid, en waar ze wonen en of het daar goed is. Een volgende keer misschien, in 2041, maar graag eens niet in de school.