21 november

Lelijke woorden blijven mij achtervolgen. Vandaag moest ik kiezen tussen broodfok en unminimized. Pest of cholera.

Naar broodfok kun je lang zitten kijken terwijl je je afvraagt: wat mag dàt nu weer willen zeggen? Gelukkig in mijn geval kwam er een foto bij van mensen met allemaal een hond, en ja: ze waren aan het betogen tegen het schandelijke gebruik van honden fokken om den brode. Dat is verwerpelijk: honden zijn niet gemaakt om zoveel mogelijk hondjes te maken (pups in het jargon).

Daar kan ik inkomen. Wat mij betreft maken honden liefst geen pups, of toch zo weinig mogelijk. Overigens zijn ook kippen niet gemaakt om zoveel mogelijk eieren te leggen, als men mij de vergelijking even toestaat. Ik weet dat ze niet helemaal opgaat, dat doen vergelijkingen zelden.

Maar goed, broodfok is al bij al nog een eerlijk woord, dat uiteindelijk toch zegt wat het zeggen wil, al is daar voor trage verstaanders als ik ook een foto voor nodig.

Dat geldt niet voor unminimize.

Minimize kennen we al lang, minimaliseren of klein maken. Niet zo echter in het Engels van de Amerikaanse inlichtingendienst NSA. Daar betekent het: wissen uit de databank.

Onbedoeld verzamelde of incidentally collected gegevens zoals e-mail- en IP-adressen, vaste en mobiele telefoonnummers, kortom contact identifiers van vrienden van vrienden van vrienden, tot three hops away* heet dat, worden uit de databanken van de NSA gewist. Zo was dat tenminste tot voor 2007, als het contact identifiers uit het VK betrof, een van de leden van de Five-Eyes spionnenclub (VS, VK, Canada, Australië en Nieuw-Zeeland).

In 2007, volgens een door Edward Snowden bekendgemaakte memo, stemden de Britten erin toe dat de NSA ook die gegevens mocht houden. Ze werden unmasked, niet langer minimized, en dus: unminimized.

Dan hebben we het niet meer over lelijke woorden. Dan hebben we het over vals, leugenachtig, bedrieglijk taalgebruik, bewust dubbelzinnig en contradictorisch, bedoeld om te misleiden en te manipuleren. 
In newspeak heet dat doubleplusungood.

*Volgens The Guardian heb je met three hops away, als het een beetje actieve facebookers zijn, al gauw zo'n vijf miljoen mensen bij elkaar.