30 juni

Je kunt wandelen op kleine veldwegjes, luisteren naar het gefluit van de vogels. Maar ook: naar Leonard Cohen live en zijn hemelse backing vocalists. Het laatste vloekt met het idee van de pastorale wandeling in gods natuur. Deze wandelaar met oortjes in zijn oren is overduidelijk een stadsmens. Hij kan zelfs hier zijn lawijt niet missen. De vogels laten hem koud, hij hoort ze niet. Evenmin als de zeldzame auto die toch eens aan komt rijden, achter zijn rug, en geduldig vertraagt in het naïeve geloof dat hij wel aan de kant zal gaan. Maar nee. Er moet eerst worden getoeterd. De wandelaar springt verschrikt opzij, en denkt: daar heb je weer zo'n stadsmens. Hij kan zelfs hier zijn auto niet missen. Cohen zelf hoort niets meer. Hij zingt wel nog, in mijn stadse oortjes op deze landelijke weg. There is a war between the rich and poor, a war between the man and the woman. There is a war between the ones who say there is a war and the ones who say there isn't. Het gaat een beetje regenen.

25 juni

Ooit kreeg ik een dicteerapparaatje cadeau. We hebben het hier over het pre-smartphonetijdperk. Je sprak in een klein magneetbandrecordertje met een minicassetje erin. Ik gebruikte het toen vooral om nieuwe woorden op te slaan die ik hoorde op de BBC World Service, waar ik te pas en te onpas naar luisterde. 

 

Later heb ik ook nog kleine schriftjes cadeau gekregen, of zelf gekocht, om leuke dingen in te noteren die ik hoorde of las om me heen. Het schijnt dat echte schrijvers dat ook doen, om hun boeken te stofferen. Je kunt niet alles onthouden, al zeker niet als je zoals ik met een geheugen als een lekke emmer geboren bent.

 

Helaas, het werkt niet. Het dicteerapparaatje van weleer lag al vroeg aan de kant, zo ook later de vele schriftjes. Ze zaten in mijn broekzak, of in mijn jas, of in mijn tas, en als er dan eens iets leuks te noteren viel, bleek dat ik de foute jas aan had, of het schriftje was in de auto achtergebleven, of ik had geen pen bij me.

Zoals vandaag, toen ik rond een uur of drie voor het eerst in maanden weer eens neerstreek bij Koek en Ei en er een koffie kocht voor bij mijn De Standaard Weekblad. Vroeger las ik er de Standaard van het huis, die net achter de deur aan de haak hing, maar dat was toen je nog dingen van iemand anders aan mocht raken.

Ik las een stuk over de lockdownervaringen van Ilja Leonard Pfeijffer in Genua. Hij had van alles behartigenswaardigs te zeggen, maar een zinnetje sprong eruit. Hij zei - het maakt niet uit in welk verband: wat minder stelligheid zou de wereld ten goede komen.

Ik las dat en greep spontaan naar mijn pen, maar die had ik niet bij me. Onthouden dan maar, en kijk: het is gelukt.

Lui die witten zeggen en andere die blanken zeggen. Believers en ontkenners. Stamboom- en recenter gearriveerde Belgen. Mondmaskerdragers en vrije hoesters. Mannen en vrouwen. Ouwe lieden en jonge gasten. Stedelingen en plattelanders. Werkvolk en hoog opgeleiden. Bakfietsers en dieselrijders. Snoezige poesjes en potentiële hondsdolheiddragers.

De stammentwisten grijpen om zich heen als bosbranden. Dus ja, wat minder stelligheid zou de wereld ten goede komen.

Het jaar van de ooievaar

z als in zorg

Ook als in zorgverstrekker, zorgsector, zorgbehoevende, zorgverlening, zorgkundige, zorgvraag, zorgverzekering, zorgbudget, zorginstelling, zorgaanbod, zorgzwaarte, zorgprofessional, zorgambassadeur, zorginfluencer, zorgbemiddeling, zorgethiek, zorgaanpak, zorgbeleid, zorgvragende, zorgnet, zorgpunt, zorgplicht, zorgtaak. Zorgzaam, zorgwekkend, zorgvuldig, zorgelijk, zorgbarend. Zorgeloos.

18 juni

Een beetje rondhangend op het web bots ik daar op deze definitie:

un objet à l'origine de paille tressée, plus récemment en tissu ou en matières plastiques, placé le plus souvent devant la porte d'entrée des logements afin que les personnes y pénétrant puissent y essuyer leurs chaussures.

Ze komt uit Wikipedia, en betreft het woordje paillasson (deurmat).

 

En dan? Het is de fraaie elegantie van de formulering, in contrast met het banale, laag-bij-de-grondse object. Niet: de voordeur, maar: la porte d'entrée des logements. Niet: de bezoekers, maar: les personnes y pénétrant. En dan, afrondend met een heuse subjonctif: puissent y essuyer leurs chaussures.

 

Ik neem me voor mijn voeten vanaf heden met wat meer respect aan de deurmat schoon te vegen.

Het jaar van de ooievaar

y als in you know / you see

Weet je, je weet wel. Geliefd stopwoord bij rommelige sprekers, die de draad van hun verhaal kwijt zijn. Als het helemaal de mist in gaat, plakken zij er gauw you know tegenaan, in het volle besef dat de toehoorder het ook niet weet. De samen-drijven-of-verzinken-idee. Als in: 'Ik heb zoiets van, ik weet het niet, ik denk dan, ja, hoe zal ik het zeggen - you know.' Het enige goede antwoord is: I don't, maar dan bent u ook in het Engels bezig. Zoals de Rups uit Alice in Wonderland. 'Explain yourself', zegt de Rups. 'I can't explain myself, sir,' zegt Alice, 'because I'm not myself, you see.' Waarop de Rups: 'I don't see'. Of nog: 'What size do you want to be?', vraagt de Rups. 'Oh, I'm not particular as to size,' antwoordt Alice, 'only one doesn't like changing so often, you know.' 'I don't know', zegt de Rups.

Het jaar van de ooievaar

x als in x

Onderaan een boodschap, aangevend dat de schrijver anoniem wil blijven. 'Ik schrijf hier wel iets, maar niemand hoeft te weten dat ik het ben,' is ongeveer de redenering. De lezer ervaart de mededeling naar eigen inzicht als mysterieus, bedreigend of waardeloos. 'Op anonieme inzendingen wordt niet gereageerd' is een vaak gehoorde afwijzing. Een heel andere x, ook te vinden als ondertekening van een boodschap, betekent: 'Ik wil dit document wel ondertekenen, maar schrijven lukt me niet zo best.'

14 juni

Vandaag toch maar eens de ronde van mijn huis gedaan, om te zien of er nergens foute beelden staan. Bovenop de kast in de woonkamer staan twee Thaise jonge vrouwen - 'meisjes' zei ik bijna denigrerend. Vrolijk gekleurde Sawadee beeldjes, de handen tegen elkaar voor de borst bij wijze van begroeting. Thailand wist als enige land in Zuidoost-Azië kolonisatie te voorkomen, zegt Wikipedia. Dat zit dan goed.

Op een vensterbank heb ik een klein houten beeldje van een houthakker met bijl en hoed en pijp. Je kunt zijn holle bovenlichaam oplichten, dan zie je op het onderlichaam een metalen plaatje. Voor het wierookkegeltje. Als het huis al eens te nadrukkelijk naar frietvet geurt, rookt mijn houthakkertje de lucht weer schoon. Mooi toch? Ik heb het ooit cadeau gekregen van een oud-leerling van mij, zijn vader had het meegebracht uit Duitsland. Duitsland? Oost-Duitsland eigenlijk nog in die dagen. Toch maar wat achter het gordijn wegsteken misschien, dat beeldje.

Veel meer beelden tref je bij mij thuis niet aan, of je zou de zolder moeten betreden. Daar staan, achter in een hoek, een Maria- en een Onze-Lieve-Heerbeeld. Ze prijkten ooit prominent op mijn piano, maar daar heb ik ze op een mooie dag weggehaald. Er staan nu glazen bollen vol zeeschelpen op mijn piano, dat is minder geladen als statement.

Overigens troont er in mijn stad S nog altijd een verguld Onze-Lieve-Vrouwbeeld van zes meter hoog bovenop de naar haar genoemde kerk. Maria Vergult heet ze in de volksmond, op een affectieve wijze die je ook blasfemisch zou kunnen noemen. Zolang ze daar pal in het centrum van de stad staat te blinken, zal mijn eigen sober beschilderde Maria wel in orde zijn.

Des te meer omdat mijn stad S het beeld volgend jaar met een nieuw laagje goud wil bedekken. Je haalt toch geen honderd vijftien duizend euro uit de stadskas voor een beeld dat daarna tegen de grond gaat?

Als Maria oké is, zal haar zoon dat ook wel zijn. Van veel onverdraagzaamheid kun je Jezus niet verdenken. Zijn volgelingen, dat is wat anders, maar van hen heb ik geen beelden in huis, nooit gehad, zelfs niet op zolder.

Het jaar van de ooievaar

w als in wereldwijd web

Een term uit de begindagen van de cybertijd, toen computers nog bestonden uit apparatuur en programmatuur. In het onschuldige offline tijdperk dat aan het web voorafging, duwde u een zachte schijf in de gleuf en ging aan de slag met uw tekstverwerker. Zo'n veredelde, geüpgradede schrijfmachine verbruikte wel elektriciteit, maar maakte minder lawaai dan de oude Remington. Het geschrevene kon u met de matrixprinter ook uitdraaien op kettingpapier. Na afloop moest u er wel nog de zijrandjes van wegscheuren.

9 juni

Ik heb twee boeken teruggebracht naar de bibliotheek. Dat had ik ergens in maart moeten doen, maar toen kreeg ik uitstel, door omstandigheden, en nog eens uitstel, en weer uitstel, en nu zijn ze dus weer binnen. Voor ik ze in de gleuf dropte, haalde ik er nog een bladwijzer uit. Het was een brief aan mij gericht op 13 maart, met als aanspreking: Beste 65-plusser. De brief zei onder meer dat ik binnen moest blijven, en niemand zien, en vaak mijn handen wassen. Cafés en restaurants blijven dicht tot vrijdag 3 april, stond er ook nog. Daar kan ik nu eens om lachen. Maar echt lachen is het niet. Het is me, als ik eerlijk ben, een beetje vergaan, het echt lachen. Samen met de goesting om naar Koek en Ei te gaan voor een koffie en de krant. Een koffie zou nog kunnen, zelfs met een mondkapje. Maar de krant: liever niet. Wat daar allemaal in zou kunnen staan, over de komende weken en maanden, ik zie het liever niet. Misschien kom ik in december per ongeluk de krant van vandaag tegen, onderin de aardappelenbak, tegen het stof. Zwembaden blijven dicht tot 1 juli, zou er in die krant kunnen staan. Of ik daarom zal kunnen lachen, in december, ik weet het niet. Of ik tegen dan ook weer écht kan lachen? Ik hoop het wel.

Het jaar van de ooievaar

v als in verluiden

Verteld worden. Vrijwel uitsluitend in de woordgroep naar verluidt, zoals verteld wordt. Favoriet vijgenblad van journalisten, opiniemakers, commentatoren en andere analisten, waarmee ze ongestraft uit de nek kunnen kletsen. Immers: ik zeg dat niet, het wordt gezegd. Door wie dan? Tja, dat weet ik niet. Of ik zeg het niet. Of: ik weet het niet, maar dat zeg ik niet. Zeg bijvoorbeeld: 'Naar verluidt is er weer een wolf waargenomen in Limburg.' Is er weer een wolf in Limburg? Is het een nieuwe wolf, of was hij al eerder waargenomen? Is hij wel waargenomen, of wordt alleen verteld dat hij er is? Allemaal mogelijk, maar voor hetzelfde geld hebt u de wolf gewoon uit uw duim gezogen. (zie ook fake).

1 juni

Je kunt puzzels leggen. De beste zijn die met veel zee en blauwe lucht. Die duren het langst om te leggen. Het gaat er niet om, wanneer de puzzel klaar is. Het gaat erom, dat hij zo lang mogelijk duurt. Dus: heel veel stukjes, veel zee en blauwe lucht. Geen foto gebruiken als model, dat spreekt vanzelf. Zelf puzzel ik niet. Ik lees de krant. En ik verzamel de onzin die daarin te lezen valt. Zoals: U kan gaan winkelen met een vorm van noodzakelijkheid. Dat bedoel ik. Het zich niet bewegend verplaatsen in parken.

In De Standaard Magazine, dit weekend voor het eerst op XL-formaat, staat een rubriekje Getest, en dat gaat over IPA-bier, van Indian Pale Ale. Naar het schijnt ooit door Britse kolonisten gebrouwen om mee te nemen naar India. Het moest zes maanden onderweg goed blijven. Ze beoordelen vier bieren. Het eerste heet Delta Ipa en is Belgisch. Het biertje, lees ik, heeft een hoge drinkbaarheid. Kijk dat bedoel ik.

Het zal geen toeval zijn, dat ik dit brokje onzin in dit magazine vond. Het is een lijfstijl-magazine, al wil het dat over zichzelf liever niet horen zeggen. Ik noem het het saccocheboekske. Toegegeven, er staan vandeweek geen saccoches in. Wel appartementsgebouwen in Cadzand met exlusieve doorzonappartementen met superieure living-outdoor terrassen. Dat bedoel ik.

Ik heb ook over chai latte gelezen. Thee met melk is dat, en suiker en een paar kruiden. Daar gaat het niet om, hoe het smaakt, het gaat om de naam. Wie drinkt nu thee met melk?

Een ander rubriekje vraagt: Wat drink je bij garnalen? Water, was mijn antwoord. Ik drink bij alles water of koffie. Fout! Schuimwijn, sherry of sake. Ik mag ook weten welke, en waar die te koop is, en voor hoeveel. Want zo is dat in die boekjes: het is reclame.

Zo'n lijfstijlboekje is als een puzzel, er zit meer onzin in dan je op een dag bij elkaar kunt leggen.